De juiste schrijfstijl voor je managementboek

En 5 tips om beter te schrijven

Sinds Managementboek mij in juni 2024 vroeg plaats te nemen in de jury die het managementboek van het jaar kiest, lees ik heel veel managementboeken en kom ik van alles tegen. Ik las er gemiddeld zo’n tien per jaar, maar dit jaar ga ik wel aan de zeventig komen. Samen met vijf anderen vorm ik de jury en beoordelen we alle managementboeken van 2024. De prijsuitreiking vindt plaats in april 2025.

Het leuke vind ik de diversiteit aan onderwerpen, van boeken over innovatie en Artificial Intelligence (AI) tot verhalen over durf, beïnvloeden, beter communiceren en coaching. En boeken over leiderschap, zelfsturing, duurzaam ondernemen, organisatieverandering en meer. Dikke boeken, interessante boeken, prachtig in fullcolour uitgegeven boeken, vlot lezende boeken en boeken waar je even goed voor moet gaan zitten. En een paar best wel slechte boeken.
Ondertussen heb ik er 47 gelezen en vallen me een aantal zaken op. Zo hadden de laatste twee boeken die ik las een heel verschillende schrijfstijl. Taalgebruik kan je managementboek maken of breken.

Twee voorbeelden
Vergelijk deze twee voorbeelden maar eens:

Voorbeeld 1:
Het cliché wil dat corporates tankers zijn. Ik vergelijk ze liever met cruiseschepen: even log en traag, maar met veel meer mensen aan boord en de gemiddelde leeftijd is er net iets hoger.

Voorbeeld 2:
Sprekende over projectmanagement in de toekomst is een interessante vraag of er in de waardecreatie in de komende jaren het nodige gaat veranderen.

Welke zin spreekt jou meer aan?
Bij het lezen van die eerste zin begon ik te glimlachen. De tekst oogt fris, scherp en met een vergelijking waar ik (jarenlang werkzaam bij een corporate) me van alles bij voor kan stellen.

De tweede zin is stijf, met onnodig ingewikkeld taalgebruik en vol overbodige woorden. Wat bedoelen de schrijvers hier eigenlijk mee?

Na het lezen van het hele boek en nog een paar keer heen en weer bladeren kwam ik tot het volgende alternatief. Je zou ook kunnen zeggen:

We zien dat er meer aandacht komt voor het toevoegen van waarde. Wat betekent het voor de rol van projectmanager om meer aan de strategische kant van projecten te werken?

Nog steeds vrij saai natuurlijk, en zonder leuke metafoor of knipoog, maar in ieder geval meer gewonemensentaal.

Waarom letten op je taalgebruik
Schrijfstijl gaat onder andere over zinsbouw, woordvolgorde, zinslengte, woordgebruik, beeldspraak, stijlfiguren, verhaalstructuur en voorkomen van taal- en grammaticafouten.

Goed taalgebruik staat netjes en verzorgd en zorgt ervoor dat de tekst duidelijk is voor de lezer. Het zorgt voor overzichtelijkheid en neemt de lezer mee in het verhaal dat je vertelt. Of laat de lezer afhaken.

Vijf tips voor een goede schrijfstijl

1. Schrijf actief
Schrijf in de actieve vorm. Dit is directer en daardoor krachtiger. Actieve zinnen maken je tekst levendiger.

Voorbeeld uit een managementboek:
Als projecten steeds groter en daarmee complexer worden, als er steeds meer stakeholders worden betrokken in het proces om het gewenste succes te behalen, als projectmanagers steeds meer aan de strategische kant van projecten werken, waar worden ze dan uiteindelijk op aangesproken?

Actiever geformuleerd:
Waar gaat de opdrachtgever de projectmanager op aanspreken als projecten groter en complexer worden, er meer stakeholders nodig zijn om succes te behalen en projectmanagers strategischer gaan opereren?

2. Laat onnodige woorden weg
Alles wat overbodig is, kun je weglaten. In een heldere tekst heeft ieder woord in de zin een functie en staat ieder woord op zijn plek.
Zo kun je de modale hulpwerkwoorden zullen, kunnen, mogen, moeten en willen vaak vermijden.
Ook voegen woordjes als wel, gewoon, nog, echt en heel (heel veel, heel erg) niets toe en vertragen.

Voorbeeld uit een managementboek:
We zien dat om als projectmanager te overleven in deze dynamische wereld de bereidheid aanwezig moet zijn om te veranderen; de projectmanager moet openstaan voor de veranderingen om vervolgens een verandering op zijn merites te kunnen beoordelen.

Beknopter:
Om te overleven in deze dynamische wereld is het belangrijk dat de projectmanager openstaat voor de veranderingen en een verandering kan beoordelen op zijn waarde.

3. Wees duidelijk en concreet
Natuurlijk moet je duidelijk schrijven, zodat de lezer snapt wat hij of zij leest. Daarnaast is belangrijk dat de boodschap die erachter zit goed overkomt op de lezer. Schrijf zeker, schrijf specifiek en schrijf concreet. Algemene, vage of abstracte woorden leiden de lezer alleen maar af. De kans is groot dat de lezer zijn of haar aandacht verliest.

Mooi voorbeeld uit een managementboek:
Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om je tijd te nemen om je product of service te testen met echte klanten. Mensen. Van vlees en bloed.

4. Schrijf informeel en vlot
Op Onze Taal staat een handige lijst met woorden die informeler en dus vlotter kunnen. Merk je dat je een van deze woorden herhaaldelijk gebruikt? Kijk dan of het alternatief jouw verhaal vlotter maakt.

Denk hierbij aan woorden als aangaande, desalniettemin, desondanks, weliswaar, toentertijd, te allen tijde, elders, echter, geschieden, hangende het besluit, het moge duidelijk zijn, in casu, evident, gemeenzaam, gezien het feit dat, hieromtrent, mijns inziens, mits, niet zijnde, per omgaande, pogen.

https://onzetaal.nl/taalloket/modern-taalgebruik

5. Zorg voor afwisseling
Wissel je zinsbouw af en lees een tekst die je hebt geschreven hardop voor om te horen of deze lekker loopt. Merk je dat je meerdere zinnen achter elkaar met hetzelfde woord begint? Verzin dan een alternatief. Dit komt de afwisseling van je zinsbouw ten goede.

Niet alleen afwisseling van zinsbouw, maar ook van woordkeuze is belangrijk.
www.synoniemen.net is een goede site om je te helpen een synoniem te vinden en af te wisselen in woordgebruik.

06-11-2024